Tekst loopbruggen Dokkum tijdens inspreekmoment gemeente Noardeast-Fryslân

Hieronder vindt u de tekst zoals deze gloedvol uitgesproken is door Warner B. Banga op 25 juni jl. namens de historische verenigingen van Dokkum. In prachtig Stadsfries natuurlijk!

Geachte Raed fan de moaie gemeente Noardoast-Frysland,

Harteluk dank dat wij de gelegenheid krije om hier in te spreken;
ik doën dat namens de dry/vier histoarise ferenugingen en instellingen:
de Historische Vereniging Noordoost-Friesland, de stichting Historia Doccumensis en de stichting Oud-Dockum en ut Museum Dokkum.
Wij binne hartstikke blyd dat der nou òk un plan op tafel leit dêr’t de gebrúkers fan ut park en de bewoaners fan de moaie stad Dokkum in terug-tekend binne; wij waren se eventsjes kwyt…

Mar, wij wete nyt at de wethouder oans as histoarise ferenugingen goëd begrepen het,
want in oans open briif an ut Koleezje en de Raed fan 7 november jongstleden
gaven wij heel onderboud an dat wij grúwe fan un loopbrug fan ut Panwurk naar ut Noarderbolwerk.

In de plannen foar ut Harddraverspark staan nou al twee loopbruggen intekend!
Su at wij earder skreven: wij siën straks doar de bruggen ut Bolwerk nyt mear…
In alle plannen foar ut Harddraverspark is nameluk sprake
fan groate antasting fan ut histoarise karakter fan dy bolwerken.

Dokkum is moai, dêr binne inwoaner en toerist ut over eens; dêr komme de mênsen òk foar.
Oans binnenstad is gaaf en frijwel ongeskonden deur de loop der ieuwen kommen,
mar dêr is un reden foar.
Toen andere steden in de ‘geest der vernieuwing’ besloaten hur festingwerken te slechten
en dêr de grachten met te dempen, had ‘arrem Dokkum’ dêr gewoan ut geld nyt foar.
Dy armoede fan toen is nou oans rykdom!

Krekt op disse plek – an ut Oasterbolwerk en de Hardridersgracht –
het de Magistraat fan Dokkum ut trouwes wel’us probeare willen
en is un deel fan’e festingwâl brúkt om de Oastersingel met te dempen,
mar krekt su fertelt dit bolwerk hier syn eigen ferhaal, su at un oud hús òk allegaar bouspoaren het.

Su’n parel mutte je koestere, dêr mutte je goëd op passe.
Terècht dat de Ryksdienst foar ut Kultureel Erfgoëd der in 1994 un monumentenstatus an toekend het (Complexnummer 170 642 Verdedigingswerken Dokkum).
Wij prate hier dus over un ryksmonument!

Dy fortificaties fan Dokkum forme heel kenmerkend de kontouren en ut gesicht fan disse stad.
Se binne beeldbepalend in un ‘beskermd stadsgesicht’!
Dêrfoar leit de gemeente bewoaners en omwoanenden strenge regels en beperkingen op
om ‘ferrommeling fan de histoarise bolwerken’ teugen te gaan.
Hoe kinne je anderen regels oplêge, dêr’t jou jeself nyt an houwe wille?

De tyd schrijdt foart en oans ouwe stadsje kraakt en kreunt onder de fernijingen en ‘ferbeteringen’ dy’t moderne tydgeest met sich meebringt.
De plannemakers fine ut noadug loopbruggen te realisearen
om de looproete naar de binnenstad korter te maken.

Behalve dat dit bij de Halvemaanspoart een ferkorting fan de looproete oplevert
fan tussen de 100 en 120 meter (!),
binne disse wandelbruggen un regelrechte anslag op de historische courtine VI-I fan ut Oasterbolwerk. Bij de Súder Ie komt dy loopbrug presys foar de waterpoart de Anjumer Pyp langs te lêgen
en loopt ut pad straks over de Anjumer dwinger met ut Fersetsmonument.
Oud-burgemeester Sybren fan Túnen su him omdraaie in syn gràf at er ut hoarde…

Der is krekt foar tonnen infesteard om de Halvemaenspoarte te ferspikeren en nou komt der 50 stappen fearderop nòg un brugge naast? Met un groate, moderne knik der in,
sudat je evenfear omlope mutte as fia de Halvemaenspoarte.
Òk hier wurdt de histoary anhaald – ut raaien op de kerktoarens – om de èchte histoary te fernielen.

Arsjitekten houwe moaie ferkooppraatsjes over ut ‘skoatsfeld’ om hun plannen te onderbouwen,
mar se wete amper wêr’t ut skoatsfeld foar diende: dêr mocht absolút nyt boud wurde,
want dan kòn de fijan him achter dy bouwerken ferskule.
Su fear wille wij nyt gaan,
mar ut geeft wel an hoe’t histoarise waarden te pas en te onpas brúkt en misbrúkt wurde.
Wij as histoarise ferenugingen wille ècht nyt allenug mar alles bij ut ouwe houwe
of fan Dokkum un museum make, mar je mutte wete wêr’t je krachten lêge!

De kern fan oans ferhaal is: Laat de bolwerken fan Dokkum moai blive en tast ut histoarys karakter nyt an! Blyf der fanaf!

Namens:

Stichting Oud Dockum
Stichting Historia Doccumensis
Historische Vereniging Noordoost-Friesland
Museum Dokkum